Muddatli to'lov islomda
Islomda muddatli to'lovga ruxsat beriladimi?
Bunday savdo «kredit» deb nomlanmaydimi?
— Bunday savdo foizli deb aytilmaydi. Aksincha, narxni bo’lib to’lash deyiladi. Misol uchun, o’sha televizorning narxi naqd pulda 700 ming so’m bo’lsa va xaridorning birdaniga butun hisobni to’lash imkoniyati bo’lmasa, sotuvchi tovarni muddatli to’lovga 900 ming narxi bilan sotadi. Xaridor rozi bo’lsa, shartnoma tuziladi. Bu turdagi savdo to’g’ri deb hisoblanadi. Ammo «kredit» so’zi ko’pchilikni shubhalantirib qo’yadi. Chunki «kredit» so’zi qarz ma’nosida ham ishlatiladi. Ya’ni, birovga ma’lum miqdorda har doim qarz berib turish. Berilgan qarz ustiga foyda olinsa, «ribo» bo’ladi.
Muddatli to'lov orqali undirilgan jarimalar «ribo» hisoblanadimi?
— Va alaykum assalom! Unda u shartnoma avvaldan penya (jarima) emas, balki vaqtidan kechiktirib to’lansa ma’lum bir miqdorni o’sha xayriya jamg'armasiga o’tkazasiz — deb tuzilishi kerak. Kechiktirilsa sud orqali undirib bo’lsa ham o’sha jamg’armaga o’tkazish kerak. U narsani sotib olish uchun bankdan qarz ham olinmasligi kerak. Chunki bank foizga qarz beradi. Vallohu a’lam
Muddatli to'lov «ribo» hisoblanmaydimi?
— Agar to’lovni xaridorning o’zi, bankni yoki boshqa tarafni aralashtirmay to’lasa. Joiz.
Ikki turdagi savdo va ikkita narxni taklif qilish to'g'ri bo'ladimi?
— Va alaykum assalom! Ikki narxni aytishingiz joiz, lekin savdo ikkisidan biriga tayin bo’lgan holatda tugasin. Ertaroq olib kelsangiz bu, kechroq olib kelsangiz bu deb ikki narxga kelishilgan xolda tugatmanglar. Vallohu a’lam!
Men faol (muddatli to'lov) narxini tushirib berishim mumkinmi?
— Va alaykum assalom! Agar siz sotib olgan narxingizni aytib, ustiga qo’yayotgan foydangizni ham aytib, narsaning umumiy qiymat (uning ichida sotib olgan narxingiz ham bor)ini erta to’lamoqchi bo’lsa, umumiy narxni to’layotgan vaqtdan qolgan vaqtdagi foydani olishingiz joiz bo’lmaydi. Masalan bir narsani 100 so’mga sotib oldingiz, uni murobaha yo’li bilan boshqa kishiga sotimoqchi bo’lsangiz: “100 so’mga olganman, 10 oyga 200ga sotaman. Har oy asl qiymatining ustifa 10 so’mdan foyda berasan. Shunda har oyda 20 so’mdan pul berasan” deb kelishasiz. Bu joiz. Agar 5 oyda asliy narxi 100 so’mni va 10 oydagi foydani ham yubormoqchi bo’lsa, 100 so’m va 5 oylik foydanigina olib, qolgan 5 oyning foydasi olinmaydi. Ya’ni 150 so’m olinadi. Bu faqat murobaxa, ya’ni sotib olgan narsa narxining ustiga foyda qo’yib, o’sha foydani qanchaligini mijozga aytib sotish savdosidagina joiz. Vallohu a’lam!
40 so'm olingan daromad «ribo» hisoblanmaydimi?
— Pulni to’lashni kechga surish uchun savdo tovari narxiga ustama qo’yish joiz. Misol uchun naqdga 1000 so’m, nasiyaga 1040 so’m deya.
Yana savollaringiz bormi?
Bizga yozing. Sizga javob berishdan doim xursandmiz!