Teskari osmos — suvni tozalashning samarali texnologiyasi

Teskari osmos — bu suvni tozalash texnologiyasi bo‘lib, uning jarayonida suv yuqori bosim ostida yarim o'tkazuvchan sun’iy membrana orqali o‘tadi. Bu membrana iflosliklarning 98 foizigacha bo‘lgan qismini, jumladan tuzlar, og‘ir metallar, organik moddalar, bakteriyalar va viruslarni ushlab qoladi.

Tizimning ishlash prinsipi:

1. Oldindan filtr (kartrijli filtr) – suvni mexanik tozalash uchun mo‘ljallangan. U qum, tuproq kabi yirik zarrachalarni samarali tarzda ushlab qoladi.

2. Kvars qumi – bu asosan kremniy oksididan (SiO₂) iborat bo‘lgan tabiiy cho‘kindi materialdir. Yuqori tozalik darajasi va optimal granulometrik tarkibga ega bo‘lib, u filtratsiya materiali sifatida juda samarali hisoblanadi.

3. Ko‘mir filtrlari – suvdan xlor, organik birikmalar va boshqa kimyoviy iflosliklarni yo‘qotadi. Suvning hid va ta’m sifatini yaxshilaydi.

4. Kationit (Ion almashinish smolasi) – qattiqlik tuzlarini (kaltsiy – Ca, magniy – Mg) samarali tarzda ushlab qoladi. Bu filtrlarning tezda tiqilib qolishini va qattiq qoldiq (nakiпь) hosil bo‘lishini oldini oladi. Ushbu texnologiya:

- maishiy va sanoat suvini yumshatishda,

- oqava suvlarni tozalashda,

- farmatsevtika, kimyo sanoatida dori vositalari va kimyoviy toza suv ishlab chiqarishda keng qo‘llaniladi.

5. Teskari osmos membranasi – suv yuqori bosim ostida membrana orqali o‘tkaziladi. Bu jarayonda ifloslik molekulalari ushlab qolinadi. Faqat sof suv molekulalari membranadan o‘ta oladi, qolgan iflosliklar ortda qoladi.

Filtrlab olingan iflos suv drenaj tizimiga yuboriladi, tozalangan suv esa yig‘ilib, foydalanish uchun chiqariladi.

Teskari osmos tizimining afzalliklari:

- Og‘ir metallar, qattiqlik tuzlari, xlor va organik moddalarni samarali tarzda yo‘qotadi; 

- Suvning ta’m va hid sifatini yaxshilaydi; 

- Qattiq minerallar, masalan, kaltsiy va magniyni kamaytiradi; 

- Yuzaki va yer osti suvlarini, shuningdek, sho‘r suvni ham tozalashda foydalidir (maishiy va sanoat miqyosida).

Kamchiliklari:

- Ishlash uchun zarur bo‘lgan bosim mavjud bo‘lishi kerak; 

- Mexanik yoki sorbsiya filtrlarga nisbatan sekinroq ishlaydi; 

- Narxi qimmat; 

- Gazsimon moddalarni, masalan, uchuvchi xlorni ushlay olmaydi.

Uskunaning texnik xususiyatlari:

- Demineralizatsiya darajasi: 96–99% 

- Tozalash darajasi: 50–70% 

- Ishlab chiqarish quvvati: 500 l/soat (yoki 500 l/s) 

- Ish harorati: 0 – 45 °C 

- Kuchlanish: 380 V / 50 Hz 

- Ish bosimi: 0,2 – 1,8 MPa 

- Quvvat: 2 kVt 

- O‘lchamlari: 125 × 56 × 157 sm 

- Og‘irligi: 280 kg 

- Boshqaruv turi: qo‘lda (manual) 

- Kafolat: 12 oy